اتاق عمل

تجهیزات عمومی اتاق عمل

تاریخچه ی استفاده از اتاق عمل برای انجام عمل های جراحی به حدود سال 1800 میلادی بر می گردد که هنوز برق اختراع نشده بود. در آن زمان جراحی ها در نور روز انجام می شدند و در صورت احتیاج به نور بیشتر ، از نور شمع استفاده می شد. با گذشت زمان اهمیت محیط استریل در هنگام جراحی مشخص شد و به تدریج اتاق های جراحی به آنچه امروزه می شناسیم شبیه شدند. امروزه، اتاق عمل یا OR جایی در بیمارستان، کلینیک یا دیگر مراکز پزشکی است که در آن عمل های جراحی انجام می گیرند. عمل های جراحی نیازمند زمان، صبر، تمرکز و امنیت هستند، از این رو اتاق های جراحی به گونه ای برای کادر جراحی طراحی می شوند تا این شرایط به بهترین نحو برای آن ها ایجاد شود.

تجهیزات اتاق عمل

انتخاب انواع تجهیزات اتاق عمل با توجه به بیمار و نوع مرکز پزشکی متفاوت است. برای مثال اتاق های عمل پیشرفته ممکن است نیازمند شبکه یکپارچهی مرکزی مانیتورینگ بیمار باشند، در حالی که مراکز کوچک جراحی سر پایی که بودجه کمتری دارند، تجهیزاتی مناسب با بودجه خود خریداری می کنند. صرف نظر از نوع مرکز درمانی، هر یک از این تجهیزات کاربرد به خصوصی در اتاق عمل دارد. انتخاب درست تجهیزات اتاق عمل، نیازمند بررسی زیادی است زیرا این تجهیزات تاثیر مستقیم بر روند جراحی و در نتیجه جان بیماران دارند.

وسایل عمومی عمل جراحی پایه و اساس هر عمل جراحی اند. همان قدر که مهارت، دقت و استمرار از عوامل مهم برای موفقیت در عمل های جراحی اند، اعمال استاندارد بالا در وسایل جراحی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از این وسایل عبارتند از:

چراغ جراحی
تخت جراحی
الکترو کوتر یا کوتر جراحی
تورنیکه یا شریان بند
کاپنوگراف
الکترو شوک قلبی
دستگاه مانیتورینگ قلب و مغز
ونتیلاتور
دستگاه ساکشن
دستگاه بیهوشی یا ماشین بیهوشی
پمپ سرنگ و پمپ سرم
دستگاه اکسیژن ساز
ترالی
ستون های کمکی
مانیتورینگ اتاق عمل (صفحه نمایش جراحی)
سیستم مانیتورینگ مرکزی
کابین های گرم کننده
سینک اسکراب
ایستگاه اسناد یا مدارک پرستاران
انواع قیچی مثل قیچی پاتس و قیچی بانداژ
انواع پنس (آلیس، دندانه دار، کورد،...)
انواع اسکالپل (چاقوی جراحی)
انواع کلمپ (نگه دارنده)
انواع رتراکتورها یا جدا کننده ‌های بافت (هوک، انعطاف پذیر، خودکار،...)
ابزار های برش استخوان مثل مته و سوهان
انواع چاقوی عمل
انواع سوزن های جراحی
وسایل پانسمان
وسایل بخیه
گان و حوله
انواع ماسک و دستکش
گاز های بیهوشی
انواع شان‌

در زیر به اختصار به بررسی برخی از این تجهیزات می پردازیم:

چراغ جراحی (سیالیتیک)

یکی از تجهیزات ضروری اتاق عمل، چراغ های سیالیتیک یا جراحی اند. این چراغ ها به گونه ای طراحی می شوند تا نور درخشانی که از خود ساطع می کنند، محل جراحی را به خوبی در معرض دید کادر جراحی قرار داده و از تشکیل سایه جلوگیری کنند. همچنین، این چراغ ها مانع افزایش دمای اتاق و آسیب زدن به بافت بدن بیمار و کادر جراحی می شوند. چراغ های هالوژن و LED از انواع چراغ های سیالیتیک هستند. با این حال، علم جراحی به سمت جایگزینی کامل فناوری LED به جای دیگر چراغ ها پیش می رود. LED ها مزایای فراوانی عرضه می کنند، از جمله: نور خالص سفید، تولید گرمای کمتر در اتاق عمل، خطای رنگ کمتر و کنترل بیشتر سایه.

ماشین بیهوشی

ماشین بیهوشی از ضروری ترین تجهیزات اتاق عمل است که توسط متخصص بیهوشی استفاده می شود. امروزه رایج ترین ماشین بیهوشی، ماشین با جریان ثابت یا پیوسته است. به واسطه ی این دستگاه مقدار معینی از گازهای بیهوشی استنشاقی وارد ریه ی فرد شده و او را بیهوش می کند تا جراح به راحتی عمل جراحی را انجام دهد. ماشین های بیهوشی ساختار پیچیده ای دارند و از قطعات بسیاری ساخته شده اند.

ونتیلاتور اتاق عمل

ونتیلاتور اتاق عمل که به آن رسپیراتور، دستگاه تنفس، دستگاه تهویه یا تهویه ی مصنوعی نیز گفته می شود، یکی از تجهیزات کمک تنفسی و ضروری در اتاق عمل است. ونتیلاتور رفت و آمد جریان هوا را به داخل ریه و خروج از آن با استفاده از اختلاف فشار، امکان پذیر می سازد. در عمل های جراحی بیمار تحت تاثیر مواد بیهوشی است و نمی تواند بدون کمک به راحتی نفس بکشد، از این رو از ونتیلاتور استفاده می شود.

مانیتور اتاق عمل

در جراحی هایی که با کمترین میزان تهاجم انجام می شوند، کادر جراحی نیاز دارد توسط مانیتور یا صفحه نمایش، آناتومی بیمار را به صورت دقیق مشاهده کند. این مانیتور ها به تمام کادر جراحی اجازه می دهند روند عمل را کامل و دقیق مشاهده کنند. مانیتور اتاق عمل ، شامل نمایشگر دیواری و بازوهای متصل شونده به چراغ جراحی هستند که تصویری از نمای نزدیک با کیفیت بالا از محل جراحی را ارائه می دهند. نمایشگر های جدیدتر، ویژگی های نظیر کیفیت HD و 4k نیز عرضه می کنند.

علاوه بر این نوع مانیتور، از مانیتور علائم حیاتی نیز در اتاق عمل استفاده می شود، تا شرایط بیمار همواره بررسی شود و در صورت بروز کوچک ترین تغییرات در این علائم، اقدامات لازم انجام بگیرد.

تخت جراحی

تخت جراحی که به آن تخت عمل یا میز جراحی نیز می گویند از تجهیزات ضروری اتاق عمل است. هدف این تخت ثابت نگاه داشتن بیمار در حین عمل جراحی است. استفاده از تخت جراحی به جراح اجازه می دهد در صورت نیاز اعضای بدن بیمار را در حالت های مختلف جا به جا کند تا عمل جراحی راحت تر انجام شود. تخت های جراحی عمومی برای انجام عمل های گوناگونی طراحی شده اند. این در حالی است که برای برخی از جراحی ها مثل جراحی ارتوپد، تخت های مخصوصی نیز طراحی شده است.

پمپ سرم

از پمپ سرم که به آن پمپ اینفیوژن نیز گفته می شود، برای انتقال انواع مایعات مثل دارو ها و تقویت کننده ها در اندازه های مشخص به بدن بیماران استفاده می شود. استفاده از این پمپ نسبت به تزریق مایعات به صورت دستی دارای مزایای قابل توجهی است که یکی از آن ها دقت بسیار بالای این دستگاه است.

پمپ سرنگ

از پمپ سرنگ پمپ تزریق برای تزریق مقدار دقیق و معینی از مایعات به بیمار، در مدت زمان به خصوصی استفاده می شود. داروها هنگام استفاده از این دستگاه رقیق تر می شوند که منجر به بهبود کیفیت روند درمان شده و از ورود حجم زیاد دارو به بدن بیمار جلوگیری می کند.

ستونهای سقفی (Surgical Booms)

ستون های سقفی یا کمکی که به آن ها بوم جراحی، بوم تجهیزات یا سیستم مدیریت تجهیزات نیز گفته می شود، می توانند با توجه به فضای اتاق عمل طراحی های متفاوتی داشته باشند. با این حال، طراحی کلی این ستون های کمکی به گونه ای است که سیم های برق تجهیزات درون اتاق عمل درون آنها قرار می گیرد تا از خطراتی مثل گیر کردن سیم ها در دست و پای کادر جراحی جلوگیری شود. با جمع شدن در هم ریختگی ای که این سیم ها ایجاد می کنند، فضای کار در اتاق جراحی افزایش پیدا می کند. بوم ها همچنین می توانند برخی تجهیزات لازم جراحی را در خود جای دهند تا به بهترین نحو در اختیار جراح قرار داده شوند. همچنین قابلیت آویزان شدن این ستون های کمکی از سقف، به کادر جراحی این امکان را می دهد تا آن را به راحتی جا به جا کنند.

دستگاه فور

از این دستگاه برای گرم کردن مایعات، پارچه ها و پتوها استفاده می شود تا خطر هیپوترمی (سرما زدگی) را کاهش دهند. حفظ دمای طبیعی بدن در حین جراحی می تواند چالش برانگیز باشد که استفاده از این تکنولوژی در این راه به کادر درمان بسیار کمک می کند و اثرات مثبتی در نتایج عمل های جراحی می گذارد. این کابین ها معمولا یک، دو یا سه محفظه دارند و می توانند متحرک یا ثابت باشند.

شبکهی یکپارچهی مرکزی مانیتورینگ بیمار

در اتاق های عمل یکپارچه که از شبکه یکپارچهی مرکزی مانیتورینگ بیمار (سیستم های ادغام دیجیتالی اتاق عمل) استفاده می کنند، تجهیزات اتاق عمل با استفاده از تکنولوژی های جدید و به صورت الکترونیکی به هم مرتبط می شوند تا جراحی به بهترین نحو صورت گیرد. جراح می تواند این تجهیزات را با استفاده از سیستم مرکزی کنترل کند تا کادر اتاق عمل بتوانند با یکدیگر به صورت هماهنگ همکاری کنند. همچنین، یکپارچه سازی با کنترل تجهیزات از راه دور می تواند از تردد اضافی در محدوده ی محل جراحی بکاهد که در نتیجه خطرات احتمالی مربوط به عفونت های جراحی را نیز کاهش داده و کیفیت عمل جراحی را بهبود می دهد. در اتاق عمل یکپارچه، تصاویر ویدیویی لحظه به لحظه برای مواردی مثل ثبت گزارش و استفاده های آموزشی در دسترس خواهند بود و در صورت لزوم کادر جراحی می تواند به این تصاویر دسترسی داشته باشند.

سینک اسکراب

اسکراب در واقع شست و شوی دست با برس و شدت زیاد است که قبل از عمل جراحی انجام می دهند. اسکراب دست ها و ساق دست پیش از جراحی برای جلوگیری از عفونت در محل جراحی از الزامات است. کادر جراحی در سینک اسکراب، دست های خود را ضد عفونی کرده تا از انتقال باکتری جلوگیری کنند. این سینک ها به شما اجازه می دهند بدون استفاده از دست، مراحل ضد عفونی را انجام داده و خطر آلودگی در حین شست و شو را کاهش می دهند.

ایستگاه اسناد یا مدارک پرستاران (Nurse Documentation Stations)

ثبت دقیق و به روز اطلاعات پزشکی بیماران که مربوط به پرونده ی جراحی شان میشود از امور مهمی است که می بایست انجام گیرد. به این اطلاعات می توان در این ایستگاه دسترسی داشت که خود می تواند شامل تجهیزات الکترونیکی و یک میز به منظور چارت بندی و گزارش باشد. با استفاده از این ایستگاه، پرستاران می توانند به خوبی اطلاعات بیمار را مدیریت کرده و در صورت نیاز در اختیار کادر درمان قرار دهند.